Plaats jezelf eens in gedachten te midden van een Russische stadswijk. Er is geen begroeiing, enkel rij na rij hetzelfde eentonige flatgebouw. Er valt geen ornament te ontdekken, nergens verfraaiing – alles is in een strakke, ja bijna militaristische vorm gegoten. Wat doet dit met je? En: zou je hier kunnen leven?

Nee, zeg je waarschijnlijk onmiddellijk. En toch bouwen we in ons leven structuren op, manieren van leven, die op den duur net zo saai kunnen aanvoelen als deze Russische stadswijk. Alsof we niet meer onszelf zijn. Op zulke ogenblikken is het tijd om een nieuwe lik verf over je leven te smeren. Door jezelf in nieuwe kleren te steken bijvoorbeeld. Of een ander kapsel te nemen. Of jezelf in nieuwe kringen te begeven. Kort gezegd: jezelf in een nieuwe gedaante te hullen. Eentje die overeenstemt met de persoon die jij je vanbinnen voelt. En over die ervaring, jezelf hervormen naar degene die jij werkelijk bent, handelt het hexagram van deze maand; de Bekoorlijkheid:

Verpakking versus inhoud

We zien trigram Vuur beneden, en trigram Berg boven, hiermee het beeld oproepend van een slapende vulkaan. Of van een vuur dat aan de voet van een berg flakkert. Er is beweging (trigram Vuur) en verstilling (trigram Berg) in dit hexagram verpakt. Om beweging te kunnen doorgronden moet je kijken naar datgene wat stilstaat, en om stilstand te doorgronden moet je kijken naar datgene wat beweegt, lijkt dit hexagram te zeggen. Zij – beweging en stilstand – werken dan samen en verfraaien elkaar. Denk maar eens hoe de zon in haar omloop de flanken van een berg beschijnt, hoe gedurende de dag telkens nieuwe hoeken, nieuwe plekken worden belicht. Alles verschuift, elke flank kent haar schoonheid. Maar de berg blijft de berg. Het is de beweging van de zon die elk detail zichtbaar maakt en de schoonheid van het eeuwige belicht.

De naam van hexagram 22, bi 賁, betekent dan ook zoveel als ‘mooi maken, verzorgen om er zo de aandacht naartoe te trekken en zichtbaar te worden’. Het gaat hierbij om uiterlijke verzorging welke als doel heeft om respect te krijgen, je status te verhogen en je aanzien te vergroten.

De verpakking was in het oude China net zo belangrijk als de inhoud, en dit hexagram gaat over de verpakking. Want door middel van je uiterlijk kan je je anders voordoen dan je werkelijk bent. Dit klinkt een beetje oppervlakkig en schijnheilig, alsof er geen diepgang in dit hexagram zit en je je uiterlijk kunt, of zelfs moet, inzetten om je doel te bereiken. Confucius was dan ook niet blij toen hij dit hexagram eens kreeg, zo zeggen de oude verhalen. Hij betrok het hexagram op zichzelf, en zei, “het karakter van een man moet zo duidelijk en standvastig zijn als zwart en wit. Maar dit hexagram gaat over een bonte mix van kleuren. Als dit iets over mij zegt, wat zou daar dan goed aan zijn?” Voor iemand die van regeltjes en structuur houdt kan hexagram 22 inderdaad nogal onplezierig zijn. De diepere betekenis van hexagram 22 is blijkbaar langs Confucius heengegaan.

Het uiterlijk als weerspiegeling van het innerlijk

Want ook al gaat dit hexagram over het uiterlijk, het draait toch om het innerlijk. Bij dit hexagram is het Vuur in de Berg, zoals gezegd een tot rust gekomen vulkaan die zich heeft gevormd tot een berg, en door de innerlijke warmte de bomen en planten op de berg kan laten groeien. Het uiterlijk wordt zo gevormd door het innerlijk. En dát is de diepere betekenis van hexagram 22: het uiterlijk zou een weerspiegeling moeten zijn van het innerlijk.

Wie je werkelijk bent, daar hoef je je niet voor te schamen, dat hoeft niet verborgen te worden. Het mag gezien worden. Frank Boeijen zong het tenslotte al: “denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart-wit, maar in de kleur van je hart.” Dat is waar hexagram 22 over gaat. Je bent niet wit of zwart, je bent een schakering van kleuren, en elke dag is die combinatie weer een beetje anders. Hexagram 22 wil zo veel zeggen als “laat zien wie je werkelijk bent. Verschuil je niet, wees niet bang, laat je innerlijk vuur branden en wees naar buiten toe standvastig als een berg.”

Bij de tweede lijn van hexagram 22 staat:

“Hij maakt zijn baard mooi.”

De hipster bestond nog niet in het oude China, maar de baard was voor een man die aanzien wilde hebben, en die zijn status wilde benadrukken, wel zeer belangrijk. Overtredingen konden dan ook bestraft worden met de nai 耐 straf, een straf waarbij je baard werd afgeschoren. Dit was geen lichte maatregel: geleerden of officieren die dit moesten ondergaan verloren hun privileges en ook eventuele erfgenamen en opvolgers konden in rang worden teruggezet.

Omring je met de juiste symbolen

Deze lijn gaat over een symbool welke bij een status hoort. Een symbool is een verbeelding van een innerlijke houding, een gemaakte keuze welke je onderstreept door je keuze van het symbool en hoe je deze vormgeeft. Deze keuze heeft consequenties want mensen kunnen je er op beoordelen. Het is dan ook belangrijk dat de symbolen waarmee je je omringt horen bij wie je werkelijk bent. Zo is ware uiterlijke aandacht in wezen aandacht voor je innerlijk. Zo binnen, zo buiten. Als alles goed gaat is dit een natuurlijk proces en zijn de keuzes die je hierin maakt niet te vergelijken met de keuze “moet ik groen of rood dragen”. Dit laatste is oppervlakkig. Bij werkelijke innerlijke keuzes die zich reflecteren in je voorkomen is de keuze al gemaakt voordat je geboren werd.

Benieuwd naar jouw persoonlijke Nine Star Yi-blauwdruk? Lees meer…

Geschreven door Johannes Bloemsma en Harmen Mesker